Elfy, ludzie i krasnoludy- trzy różne rasy i trzy różne kultury- złączyli swe siły, by razem przeciwstawić się Ciemności nadciągającej ze wschodu. Sauron jako wróg wszelkiego życia, chciał zgładzić wszystkie stworzenia w Śródziemiu, pozostawiając żywych jedynie swych poddanych- orków, gobliny oraz ludzi z południa i ze wschodu, którzy dawno temu oddali swe dusze mrokowi. Ludy zamieszkujące Śródziemie i pragnące żyć wolno, tak jak dotychczas, musiały podjąć decyzję- walczyć lub poddać się. Walka oznaczała zjednoczenie pod wspólnym sztandarem, w przeciwnym razie siły wroga miałyby miażdżącą przewagę. Wojna trwała setki lat, a bitwy wybuchały w wielu miejscach, pochłaniając coraz to nowe ofiary.
Nigdy wcześniej elfy, ludzie i krasnoludy nie walczyli razem. Nie zdarzyło się to też nigdy później. Ten wymuszony przez wojnę sojusz, został określony mianem Wolnych Ludów Śródziemia. Termin ten dotyczy okresu, kiedy to Śródziemiu zagrażał Sauron i jego plugawi słudzy, a więc Drugiej i Trzeciej Ery. Wtedy to wojownicy trzech różnych ras, zjednoczyli się i razem stawili czoła Władcy Ciemności. Wszystkie istoty pragnące wolności i pokoju wzięły udział w tej wojnie- orły, enty i pradawne duchy drzew wsparły elfów, ludzi i krasnoludy. Walczono na wielu frontach; począwszy od Gór Żelaznych na północy, aż po Góry Białe na południu. Wszyscy byli zaangażowani w obronę swych krain.
Wolne Ludy Śródziemia wygrały ostatecznie wojnę, ale poniosły wiele strat. Liczba ofiar u wszystkich sojuszników była ogromna. Zniszczeniu uległo wiele miast i twierdz. Bitwy przeszły do legendy, a imiona wojowników powtarzano jeszcze długo po ich śmierci. Wraz z końcem wojny, nastał koniec ery elfów w Śródziemiu- odpłynęli za Morze, spełniwszy swój ostatni obowiązek względem ziemi, która przez setki lat była dla nich domem. Pamięć o tych wydarzeniach przetrwała w Śródziemiu, dzięki pieśniom i opowieściom tworzonym przez ludzi i krasnoludy- dwa ludy, które podjęły się odbudowy zniszczonych krain.
Sojusz Wolnych Ludów był możliwy, dzięki wspólnemu celowi, jakim była obrona Śródziemia przed władzą Saurona, ale nie był łatwy ze względu na liczne animozje między sojusznikami. Wzajemne niechęci i konflikty zawsze towarzyszyły elfom, ludziom i krasnoludom. W trakcie wojen i bitew walczono razem, z kolei w trakcie narad i pokoju kłócono się. Był to jednak sojusz trwały, a zawiązane przez niego przyjaźnie przetrwały wojenną zawieruchę. Elfy, ludzie i krasnoludy na zawsze pozostali Wolnymi Ludami Śródziemia, którzy uzyskali trwałą wolność i trwały pokój, dzięki zjednoczeniu swych sił.