Palantiry, czyli Widzące Kamienie, były kryształami umożliwiającymi porozumiewanie się na duże odległości. Zostały stworzone przez Feanora z Amanu (krainy Valarów położonej na Najdalszym Zachodzie) i były darem dla króla Numenoru, Elendila. Niewielu wiedziało o ich istnieniu, a korzystać z nich mogli tylko prawowici władcy i ich strażnicy. Palantiry były przechowywane w dobrze strzeżonych miejscach, głównie w wieżach i ukrytych komnatach. Nigdy też nie mówiono o nich publicznie, choć ich istnienie nie było tajemnicą. Po upadku Numenoru i powstaniu Arnoru i Gondoru, kryształy zostały rozdzielone pomiędzy dwa królestwa. Elendil, który objął władzę w Arnorze, umieścił kamienie w Annuminas (Wieża Zachodu), w Amon Sul (Wichrowy Czub) i w Elostirionie (Wieżowe Wzgórza). Z kolei jego synowie w Gondorze jeden Palantir złożyli w Orthanku, a pozostałe trzy w Minas Anor (Wieża Zachodzącego Słońca, siedziba Anariona), Minas Ithil (siedziba Isildura) i Osgiliath (Cytadela Gwiazd, główne miasto ówczesnego Gondoru). Palantiry pozwalały na komunikowanie się i utrzymywanie porządku w rozległym królestwie; przesyłały tylko to, co nadawca chciał przekazać (nie wychwytywały wszystkich myśli, jedynie te świadomie nadane). Kryształy musiały być ze sobą zsynchronizowane- co najmniej dwa musiały być aktywne, by można było się porozumieć. Uśpione Kamienie były ciemne i nieprzejrzyste; miały różne rozmiary, ale wszytkie były idealnie okrągłe.
Z czasem korzystanie z Kryształów stało się bardzo niebezpieczne. Pięć Palantirów zaginęło, gdy z końcem Drugiej Ery i początkiem Trzeciej Arnorem i Gondorem wstrząsały konflikty zbrojne i wojny. Najpierw w 1437 roku II Ery w wyniku wojny domowej o władzę spłonęło Osgiliath, a wieża, w której znajdował się Kamień runęła do rzeki Anduiny, grzebiąc z sobą Palantir. W 3429 roku II Ery Sauron zaatakował Gondor- Isildur musiał poddać Minas Ithil i tamtejszy Kryształ dostał się w ręce Nieprzyjaciela. Palantiry z Arnoru przepadły podczas wojen z Angmarem w latach 1409- 1974 III Ery. W efekcie ostały się tylko trzy Kamienie- w Minas Tirith, Orthanku i Barad-Dur. Świadomość, że Sauron posiada jeden z Palantirów skutecznie odstraszała od patrzenia w nie. Jednak niektórzy nie potrafili oprzeć się pokusie i spoglądali w Kryształy, stając się tym samym pionkami Mrocznego Władcy. Tak stało się z Sarumanem, który regularnie korzystał z Palantiru ukrytego w Orthanku, stając się przez to sojusznikiem Saurona i zdrajcą Wolnych Ludów. Podobny los spotkał Denethora, który używał Kamienia schowanego w Białej Wieży- Nieprzyjaciel zatruł umysł namiestnika, czyniąc go niezdolnym do obrony Gondoru i doprowadzając na skraj rozpaczy, która pchnęła go do samobójstwa.
Po zniszczeniu Isengardu przez Enty tamtejszy Palantir został zabrany przez Gandalfa. Jednak Pippin w swej nierozwadze uległ pokusie spojrzenia w niego. Na szczęście nie zdradził Sauronowi niczego, co mogłoby zagrozić Wolnym Ludom; zobaczył natomiast Minas Tirith w ogniu, dzięki czemu poznano część planu Mrocznego Władcy. Aragorn wykorzystał Kryształ by skonfrontować się z Sauronem. Ten chcąc złamać Elessara, pokazał mu umierającą Arwenę. Wówczas Gwiazda Wieczorna spadła na ziemię i rozpadła się na drobne kawałki (najprawdopodobniej pod wpływem czarnej magii Nieprzyjaciela). W Trzeciej Erze Palantiry stały się zdradzieckie- Oko Saurona nieustannie wpatrujące się w Kamień tylko czekało, by móc zasiać zło, strach i nienawiść.